Matwi

Las orejas

​Diyala dyatungile kumoxi nyi muhatwe. Kyoso kyatungu nyi muhatu, avwala mona umoxi, amuluka Xiku. Kyoso kyavala Xiku, o Xiku wadilongo ufunu wawunyanga.

Kizuwa ni kikizuwa, Xiku wayi mubhanga unyanga, anga kwenyoko kwayi wajiba hoji. Kyoso kyajiba hoji, wavutuka kudibhata, wixi:

— Ngitakane mundu phala angambatesa.

Kyoso kyabhixila kudibhata wayi mutangela kwa manyi: - Mama, ngajibha hoji.

— Him! Wa!… sayi bhabha wayitota ngo?

— Kana, ngayijiba mwene.

— Kana monami, Hoji he uyitota yene mutema kyavulu. Kana kuyaku dingi.

— Kana mama, eme ngamuya mwene.

Xiku wayi. Kwenyoko kwayi wadisange nyi Holama yazekele nzala. Anga, kyoso kyamono yuwiza nyi uta, wedingo kaka phala kukwata uta, Holama yakwata Xiku, wamuvundu bhoxi buka wafu.

Jitata já Xiku jaxala ku bhata akingila Xiku kuma wayi kuwunyanga, amba, Xiku kyamoneke. Adila.

— Wawe, Xiku… ayi Xiku! Xiku!…

Kabhulu mu unjimu we wakexile mubhita we, anga, mukubita wadisange nyi Holama yamwibhudisa: - Eye wamuya kwe?

— Ngeza musota kudya.

— Kana, eme ngamuya mubhanga unyanga. – Wazwela Holama.

— Langela mutu yu ngamujiba.

— Kabhulu, wamukwiva?

— Xe, ngamukwivwa.

— Kana kukatula kidyandu kyoso kyoso, ne ditwe, ne mulembu, ne kimbamba kyoso kyoso. He ukatula lukwaku, kinama, mba ditwi, wandamone!…

Kabhulu phe, waxala mulanga okimbi. Holama wayi dingi muwunyanga. Kwenyoko kwayi, watolo, watolo, kasange dingi xitu. Wabanze kuvutuka.

Kabulu kuma waxala mulanga Xiku nzala yamukwata. Walalama, wakexile mubanza: - ngibanga phe kyebhi?

He ngikatula lukwaku, o ngana ya Xiku yu, wandathathamana. He ngikatula ditwi kyenye kimoxi, he ngikatula dizulu, mba mulembu… ngibhanga kyebhi phe? He ngala nyi nzala. Wexi phe: - ngikatula matwi. Wakatula matwi yu wadi. Kyadi matwi o nzala yabhiti.

Holama, kyavutuka, webhwidisa:

— Kabhulu…

— Eme baba!

— Mutu ngakutumina kumulanga?

— Xe, ngamulange kyambote.

Wazukama phe, watalesa anga watalesa dingi Xiku.

— Him! Kwakambe o matwi. O matwi ayi kwe?

— Kana, omutu kyenye matwi.

— Oh! Mutu kene matwi?

— Mutu kenye matwi.

— Mukidi omutu kyenye matwi?

— Mu kidi mwene, omutu kenye matwi.

— Wamungitangela makutu, omutu kyenye matwi?

— Kenye matwi

— Kiki kidi mwene, kenye matwi?

— Kyene kidi mwene.

— Kene mwene o matwi?

— Twendengo musanzala mukwibhwidisa athu.

Kyoso athu musanzala akexile mudila: - Eh! Xiku, ayiwe Xiku… Xiku wafu? Xiku wafu!

— Ayiwe! Wawe!… We… wa! Xiku wafu! Twamutangele kuma Hoji yatota itema. Xiku kyenye matwi. Ayi… ayiwe Xiku!… Xiku kyenye matwi. Ayiwe Xiku kyenye matwi!

Kabhulu wazwela kwa Holama: - Ivwa phe; wamukwiva? Amuzwela kye?

— Amuzwela kuma Xiku kenye matwi.

— Eh! Omutu kenye matwi. Eye kiwazwela kuma eme ngadi omatwi a Xiku?

— Mutu nuka wakexile ni matwi.

Holama wixi phe:

— Eye kabulu, walungwe. Nde ni njila ye, eme ngiye niyami.

Bhenyobho, Kabhulu wabhuluka, mukonda akexile muzwela kuma muhtu kenye matwi.

Mukonda he Xiku waxikinine mulongi manyi a wamutangelele: - Xiku monami, kana kuvutukaku, Hoji yene he yotote yene itema kyavulu. Kejiyusanga kalunga mu kikexilu kyenyoko.