Pedru, Palu, Manel

Traducción al Español no está disponible

​Éra un bes... kuza kuza ta kontise. Di kel bes, pa gósi. N staba li na kaza sosegadu, as-tanta xintidu da-m pa N sai, pa N bai pa li. As-tanta, N txiga na un aldeia, N atxa un rapazinhu, N fla-l:

— Rapasinhu, ali e undi?

E’ fla:

— Pelumenus “bo-tardi” nhu daba mi, pmódi nhos e grandi pa sisí.

N fla-l:

— Bo-tardi, rapasinhu… Ali e undi?

E’ fla:

— Ali e mistér ka mutu, prisizan ka mal ninhun… Tudu kenha ki ben, ta reje ben!

N fla:

— A... nton si li ta rejedu ben, N ta para un bokadinhu, bu ta mostra-m módi ki es kabu e si.

É fla-m:

— Si dja nhu kre para, nhu para… Kau di bai, e nho ki ta skodje.

N fla:

— Bon, nton N ta para ku bo, pa bu mostra-m aldeia módi ki fetu.

As-tantas, nu fika na kel divirtimentu, dja nu konta parti, e’ fla-m:

— Ti go, N odja un notísia ma ten un mudjer ki e mas bunitu mudjer na mundu, ki txoma Mariâ… El, sima kel, ka paridu inda!

N fla-l:

— Akel?!... Undi ki e’ sta?

E’ fla:

— Ná… E obi notísia.

N fla-l:

— Ná… dja N konxe-l, gora!

N fla-l:

— Amí, Ntóni li, N konxe kel mudjer! So ki nu ka pértu… Faxi!... Faxi pamódi N sa ta binha li, pa N ben buska-u!

E’ fla:

— Nau, ten tres rapasis la, ki txoma Pedru ku Palu ku Manel… Kel tres rapasis la, es ai ta buska manera pa es bai buska kel mudjer, pa es konxe-l… ki diâ ki es odja-l, pa es kaza ku el.

Dipos, N fla-l:

— E normal. Si dja es kre, N ta leba-s gósi!

Nu sai. Nu bai kaza di rapasis, rapasis kontenti ku mi dimas!... Ká, N ta botaba nha groginhu, es da-m un kusinha, N poi na meiu di kalku, koraji parse. Kantu ki koraji ben, N txiga na rapasis, nu konbersa tudu mas, N fla:

— Nu bai!

Kantu nu txiga, es atxa kel sépa Mariâ!... Mariâ go, bazófa ki, mas di ki si, ka pode! Pedro fla-l:

— E bo ki txoma Mariâ, mas bunita mudjer na mundu?

E’ fla:

— E mi própi.

Palu, mesma koiza.

Manel, mesma koiza.

Amí dja, Ntoni, N fika si… N ka ten kau di fla mas!

Nton e’ fla:

— Odja, dja nu kre kaza ku bo go!

E’ fla:

— Módi ki, nhos tres, nhos ta kaza ku mi... si mi e mi so!

Es fla:

— A... abô ki nu ten ki kasa ku el!

Mariâ fla:

— Bon, N ka ta diskuti… N ka ta nega!... Nhos ta kaza ku mi, sin… Má N ta ben da-nhos un trabadju…

Nhos ten ki bai stranjeru, pa nhos bai kunpra un prizenti… un kuza bunitu i ki ten grandi valor, pa N kunsa kasa ku nhos!

Kel ki ben ku el mas bunitu, e kel ki N ta kasa ku el!

Dipos, Pedru fla:

— Mi N ta bai!

Palu ku Manel, es tudu, es dodu na ba kel diâ. Es fla:

— Ntóni, abo, si bu ka ta bai, bu fika!

N fla-l:

— Ná… nu ta bai djuntu, pamódi…

Nton, nu bai. Kantu ki nu bai, nu dixi, N fika la nkostadu na paredi si. Palu ba pa li, Pedru ba pa li, Manel ba pa li. Mi N fika sakédu ta spera-s óra ki es ben, pamódi kada ómi ta bai faze kónpra la.

Es ten ki aprizenta-m kusé ki es bai fase, pamódi mi e tistimunha di primeru óra.

Nton, es bai, kuazi di tres dia, dja es kaba kunpra tudu. Kel diâ ki Pedru da rinkada pa sai, es ben, es kontra ku mi la sin, es tudu tres, es fla:

— Nhu Ntoni, dja nu ben!

N fla:

— Dja nhos ben?

Es fla:

— Dja nu ben!

N fla:

— Nton, nhos da-m próva di kónpra ki nhos bai fase go!

Pedru, pa si vês, e’ kunpra un barkinhu, ki e’ ta panha, e’ ta poi baxu brasu; Manel kunpra un matxadinhu, ki e kel di fogon, ki nu ta fla di kuzinha; i Palu kunpra un spedjinu… Pra-já, e kel li própi ki e’ tinha na bolsu.

E’ fla:

— E kel li ki N kunpra!

Nu ri, nu kai ku grasa, pamódi:

— Abô, barku baxu brasu, pa k’ ki ta sirbi?

— Abô, kel matxadinhu pikinóti la, nen lenha e’ ka ta ratxa… E kusé? Kel bes karni ku matxadu, nada!

Manel kantu ki puxa si spedjinhu riba, go ki nu ri, pamódi spedju pikinóti ki…

Pedru fla si:

— Pra-já, nhos sabe un kuza… Nha barku, N ta fla-l pa e’ tra-nu di li, nos moku ki sta li, pa e’ bai po-nu na otu téra ki e’ ka di nos, nu ta bai, nu ta ben.

Rapazis fla:

— Eee…

E’ fla:

— Vá, barku!... Lebá-nu go na otu téra stranhu, ki e ka di nos, ki ka kel li tanbe… nu bai nu ben!

Kelóra es subi na barku… Ántis di xuxu ferga odju, dja eris staba na otu kabu. Si eris staba na Fransa, eris ba Suisa. Txiga na Suisa, kabu sabi… mas di ki si ka tem! As-tantas, Pedru fla:

— E módi go?...

N fla:

— Dja N odja!... Anton nu bai!

Manel fla si:

— Nha matxadu, tanbe e’ ta sirbi-m na tudu mumentu ki N meste… tantu na vida komu na óra di mórti!

Nu torna ri… nu da palmu, nu fla:

— Ee… Abô… matxadinhu!

E’ fla:

— N ta deta di kósta, un di nhos, na nhos tres ki sta la, nhos ta da-m ku matxadu “van” na piskós, i kabésa ta buâ ta kai la. Nton, un otu ta panha, ta ben poi kabésa djuntu di korpu, ta torna da ku matxudu riba petu “ban”, ta fase krus na testa, N ta labanta prontu!

E… amí, ku gana da, N sai la na rua, N panha matxadu, N da “van”, kabesa buâ, sai, kelotu bai panha, ben ku el, poi, txiga poi si, kelotu panha, da-l, poi otu bes riba petu, “ban”, fase-l krus na testa, Manel labanta, mas prontu ki sima e’ naseba: fika prontu!

— Bon, si e mintira, nhos fla-m, N ta kala… pamódi mi N staba la, ta odja tudu!... Ka nhos ri, pamódi nhos ta fla ma e trosa ki N sta na el.

Di la, fladu:

— Paulo, abô... di bo!

Paulo puxa si spedju “kati”, e’ fla:

— Nhos odja!... Nhos baxa tudu na spedju!

Nu djobe si, kantu nu nbaxa na spedju, nu odja kel Mariâ, ki mandá-nu fase kónpra, mortu na kaxon ta bai nteradu. Rapazis fla:

— A… kanadja!... Ka bale!

Pedru fla:

— Agóra e si… Subi na barku!

Barku subi, na “abrir e fechar dos olhos”, barku dja staba na téra di Mariâ! Kantu barku staba na téra di Mariâ, nu bai, nu atxa gentis dja tra kaxon dentu karu funeráriu, róstu pa simitériu: “uh-uh-uh-uh” (vós di txoru).

Pedru txiga fla:

— Para… para!... Ninhun pasu ka nhos da!

Manel fla:

— Poi kaxon na txon!

Palu fla:

— Abri!

Kantu ki abri, amí sakédu, N djobe. E’ fla:

— Nhu Ntóni!... E módi go?

N fla:

— E nhos ki ta sabe!

Palu tra si matxadinhu, da riba petu di Mariâ si “ban”, fase-l krus na petu, Mariâ:

— Aan… aan!... (fólgu kansadu) Nha pai… nha pai!...

Mariâ labanta prontu, Mariâ fla:

— Anhos?!... Kel li e kusé?

Nu fla:

— Nau, nu bai!

Nu panha Mariâ, nu bai ku el pa kasa. Mudjer go, si pai e un koitadu, pamódi mesmu ki e’ ten dinheru’ ki e riku abastadu, ma kel un fidju… rikéza dja bai. Nton, pai fika tristi.

Kantu ki nu ben ku Mariâ, nu fla-l:

— Ali… toma bu fidju!

Ómi kontenti... ómi kontenti, ki mas di ki si e’ ka pode ki, dentu di kontenti ki e’ kontenti, e’ torna fika tristi, kasabi, pamódi rapasis poi ta púrfia. Pedru fla:

— Mi ki ta kasa ku Mariâ!

Palu fla:

— Nau, mi ki ta kasa ku Mariâ!

Manel fla:

— Nau, mi ki ta kasa ku Mariâ!

Amí, Ntóni, N fika sakédu, N ta odja... N ka pâpia. Dja parse três… si N bai la, ka bale. Nton, ómi, pai di Mariâ, fla si:

— Rapasis, anhos góra!... Kusé ki nhos a ta diskuti di kel manera li?!... Nhos splika-m motivu di kel diskuson li!

Eris fla… Pedru fla:

— Nhos odja li… nha barku ki N kunpra, ki trazê-nu di undi ki nu staba, pa li!

Nton, Palu fla:

— Nha spedju ki N kunpra ki odja ma Mariâ dja more!

Manel fla:

— Ai-ai!... Amí ki ben labanta-l di mortu!... Amí ki ta kasa ku el go!

Ómi grandi djobe riba, djobe baxu, trabesadu… bira pa li, fla:

— N ka sabe kusé ki N ta fase gora… Má N ta rezolve nhos prubulema, gósi!

E’ pensa un bokadu, e’ djobe pa mi, e’ sakédu na Mariâ si, e’ leba mo tras, e’ da-l un bafatada “baú”, Mariâ bira tres Mariâ, fika tres Mariâ interu, e’ fla:

— Paulu, toma di bo!... Pedru, toma di bo!... Manel, toma di bo!

Nhu Ntóni, anho, nhu ta fika pa tistimunha… Nhu odja kusé ku kusé ki dja pasa! Ka nhu bai konta ningen, pamódi e so li ki pasa.

“Sapatinha riba, sapatinha baxu, kenha ki sabe mas, konta midjór!

Un saku dinheru ta bai pa li... Mas pikinóti bai panha, ántis kóre!”