Lobu ku Xibinhu

O Lobo e o Chibinho

​Dja es bai spia pa tudu Kural-di-Baxu, pa tudu Fazénda, pa Tras-di-Munti, pa Pónta-Furna, pa Biskainhu, es bai pa Matu-Brazil, pa Lagoa, pa Txan-di-Djunku, pa tudu zóna di Tarafal, nada kume es ka atxa! Nton, es rezolve bai konsedju Santa Katrina. 

Na konsedju Santa Katrina, es anda Piku, Belen, Santana, ti ki es ba txiga Praia. Fómi toma na es. Nton, es torna volta pa Santa Katrina. Na Santa Katrina, es ta atxa limaria di algen, es ta kusia, es ta kume. 

Nton, Xibinhu tinha un katxór. Lobu tanbe e' tinha un katxór, katxór móre, e' fka so ku osu di katxór. So ku kavera di katxór. Nton, kelóra ki es bai, katxór di Xibinhu pega kabra ki e' mata, Lobu ta bai ku si kavera di katxór, e' ta bai na korida, e' ta fla : 

— Xibinhu, Xibinhu. raganhadu dja pega! 

Raganhadu dja pega. Raganhadu go e kel kavera katxór mortu. Nton Xibinhu, e' ka éra mas koitadu. Éra até mas spertu ki Lobu. E' nganaba Lobu txeu. Mas komu Lobu e si tiu, nton e' ta dexa Lobu ku kel karni, Lobu ku si karni, Lobu ta kume. 

Ma, kontise ki bira si, Lobu ku Xibinhu, es supara di kunpanheru, es raparti. Xibinhu bai pa un ladu, Lobu bai pa si ladu. Nton, Lobu kumesa ta pasa fómi. Xibinhu N ka sabe módi ki rodidja la, e' ba serta ku un kau na rubera, e' bai serta ku un pé di fgera, fgera parida. Xibinhu sota na fgera, Xubinhu kume fgera, kume fgera t'óki farta. Nton, kel diâ, dirapenti, N ka sabe módi ki Xibinhu sa ta ben si, e' kontra ku Lobu, ki Lobu sta koitadu, koronhadu, ki dja magrise ki dja bira bédju, kuazi ta móre. Un bes, Lobu fla: 

— E Xibinhu!... Abó undi ki bu sta, ki bu sta gordu, rixu, balenti, ki mi dja N buska-u, N ka atxa-u?... Ami kuazi N ta móre di kel manera li! 

Xibinhu fla: 

— Ami N sai pa li... N distranka nha bóita! Ba ta parse un kuzinha pa la, N bai ta kume, N ka móre di fómi. Lobu: 

— Xibinhu, abó li bu sa ta kume kusa ben sabi, ki tene-u di kel manera la ! Nton, Lobu go rezolve go ngana Xibinhu. E' fase ma e' tene dór na denti, e kumesa ta: 

— Ui-ui-ui-ui... o Xibinhu!... o Xibinhu! Tra-m un kuza na denti lisin sin, pamódi... lnda Xibinhu fla-l si : 

— Xa-m tra-u el ku kel padas di pó. 

— Pó go, nau!... Ku pó go, nau! Pó go, óra ki nos mai móre, nu ta fase kaxon di nos mai. 

Nton, Xibinhu fla si : 

— Nton xa-m tra ku kudja. 

Ku kudja tanbe e, fla: 

— Be Xibinhu!... Ku kudja?!... Pelu-amor di Diós! Abó, bu ka odja ki, óki nos mai móre, nu ta kose mortadja 

nos mai?! 

Nton Xibinhu fla si: 

— Nha tiu, nton ku kusé ki N ta tra? 

E' fla Xibinhu: 

— Xibinhu, tra ku dédu! 

Un bes, Xibinhu fla: 

— Abó dédu módi ki ta kanba na ratxa denti?... 

— So siridja un kuzinha! 

Xibinhu mete-l dédu na bóka, e' fa: 

— Perankuantu bu ka fa undi ki bu atxa kusa ki bu a ta kume, N ka ta larga-u dédu! 

Nton es bai, es bai t'óki txiga na kel fgera. Figu éra altu. 

Un bes, Lobu fa Xibinhu si: 

— Xibinhu, abó, kel li go módi ki bu a ta subi pa bu tra fgu la di fgera? 

E' fla: 

— Nha tiu, e fasil. Nhu obi li, pa fgera ben ti txiga na nos, nu ta fa "Figera, dixi dixeti", figera ta dixi, nu ta 

subi. Pa nu subi, nu ta fla "Figera, subi subeti", figera ta subi. 

Nton es fla: 

— Figera, dixi, dixeti! 

Figera dixi, es subi. Nton es fla: 

— Figera, subi subeti! 

Es kumesa kume. Kume fgu, kume fgu, kume fgu, kume di parmanhan, Xibinhu fla: 

— Nha tiu, sta noti!... Gósi e óra di nu bai kaza! Nu ba, i ti manhan nu ta ben.

 Lobu fla si: 

— Si bu ta bai, bu bai bo so, pamódi ami N ka ta bai!... Ami, timenti N ka tra tudu kel fómi ki N tene dentu bariga li, nun kau N ka ta bai! Xibinhu fla si: 

— Nha tiu, ami dja N bai! 

Xibinhu fla figera "dixi dixeti". E' dixi. Kantu ki e' dixi, unbes Lobu fla si: 

— Xibinhu, abó módi ki fgu ta subi? 

— Fla "figera, subi subeti". 

E' fla: 

— Figera, subi subeti! 

Figera subi. 

E' fla agó: 

— Go pa dixi, módi ki N ta torna fa, si N bira na bai kaza? 

— Nha tiu, bu ta fa "fgera, dixi dixeti", bu ta dixi. 

Lobu era buru, kaba éra mantekaskul, sima nu ta fa na kriolu li na Tarafal, pa es tadja-nu. Nton e' kume. Kantu ki dja e' kume, ki dj'e' farta, ki dja bai da meia-noti, da-l gana bai kaza, e' rezolve fa fgu pa dixi. El tanbe, e' ka lenbra. Ael, bóka sa ta lenbra so na "subi subeti". E' fla: 

— Figera, subi subeti!... Figera, subi subeti! 

Figera subi, subi, ti ki txiga na séu, ki bai roka la na Nhordes. E' bai, e' atxa nhu San Pedru la, San Pedru fa-l si: 

— Rapas, abó, kusé ki bu sta fase ? 

E fla : 

— Nau. Ami e un fgera ki traze-m ti ki N txiga li!. Ami go N kre bai kasa. 

E' fla: 

— E, abó, módi ki bu kre bai kasa, sin? Bon, sabe kusé ki bu ta fase!... 

Toma kel péli di kabra, bu bai laba na mar pa tra gordura, pa tra tudu xuxéza, nu ta bem. nu ta ben fase un tanboru, N ta da-u, bu ta bai téra na el. 

E. Lobu e falmadu! El, sima e' staba fartu, kantu ki e' bai bera mar ku kel péli, e' txiga, e' kumesa ta bai tra papel di péli, e' bai ta kume manenti. Kantu e' txiga, dja e' kaba kume kel péli moku. Kantu ki e' ben, e' fa San Pedru si: 

— Nho, nhu ka sabe ma N bai, N atxa mar brabu, N da primeru "xuati", mar toma-m péli, bai ku el? 

— Agóra, módi ki N ta fase?... Dja go, abó bu ka ta bai laba péli mas! 

Nton, San Pedru manda anju: 

— Bai laba péli, bu ben traze-m, pa N fase tanboru, nu ta mara kórda, bu ta dixi. Kelóki bu txiga téra, bu ta toka tanboru, N ta obi li séu, N ta korta korda. Mas, óra ki nhu txiga téra, Lobu! 

— N sabe ma bo e trakinu, bu ten kabésa rixu. mas e t'óki bu txiga téra! 

   E' subi na tanboru, kumesa ta ben, dja e' ben, dja e' ben. kantu ki e' bem, e' ben, e' odja un fransedja, primeru e' odja un korbu, e' fa korbu si: 

— Da-m un padas di kel kuskus ki bu tene la, N ta toka-u un muzika sabi! Un bes, korbu fa: 

— Na, mi nha kuskus N ka ta da-u! 

E' fla: 

— Be… korbu!... Da-m un padas di kuskus, N ta toka-u muzika sabi. 

— Ná, nha kuskus N ka ta da-u! 

E' ben ti te, e' odja fransedja, e' fla: 

— Fransedja, badja, N ta toka-u muzika xabi! 

Fransedja fla: 

— Pa N badja?!... 

E' fla: 

— Badja, N ta toka-u muzika xabi. 

Un ves, fransedja kumesa ta badja, e' toka tanboru "tantan-ta-ta-ta-tan". San Pedru sapa kórda la di riba, e' ben "vuuuuuuuuuuuuuu", e' fla: 

— O Xibinhu, o Xibinhu!... Konpo kama!... O Xibinhu, konpo kama! 

Xibinhu bai na un boronsera, e' distanpa un mundi garafa di kuka, kebra garafa, fase vidru, kebra garafa, fase kama, stende, kantu ki e' ben, kantu e' txiga, e' da na txon "van".. Kai, móre. lnda t'inda N dexa Xibinhu ta txora si tiu ki móre! 

Sapatinha rubera riba, sapatinha rubera baxu, kenha ki sabe mas, konta midjór!